Pod suncem, Kino otok, Moj vlastiti rat i Sing street pobednici prve takmičarske Slobodne Zone!

Foto: Dule Jelen

Dodelom nagrada za najbolje filmove i domaćom premijerom dokumentarnog filma Borisa Miljkovića Fabrika šećera, večeras je svečano zatvoren još jedan festival Slobodna Zona.

Nakon što je prošle godine ušao u drugu deceniju postojanja i aktivnog delovanja, poseban akcenat ovogodišnjeg festivala bio je na uvođenju značajnih festivalskih novina, poput takmičarskog karaktera, novog regionalnog programa, Masterklas predavanja i dodatnih pratećih sadržaja.

Na repertoaru 12. Slobodne Zone, selekcijom Rajka Petrovića, Branke Pavlović i Biljane Tutorov, našao se rekordan broj od 50 najatraktivnijih angažovanih filmskih ostvarenja iz protekle godine. Polovina njih bila je u trci za najbolji film u četiri kategorije - Međunarodnoj, Regionalnoj, Human Rights i srednjoškolskoj selekciji 14+.

Tokom šest festivalskih dana, u tri grada i devet bioskopskih sala, festival je posetilo preko 20.000 gledalaca, a Beograd je ugostio 50 filmskih profesionalaca, autora filmova i javnih ličnosti koji, svako u svojoj sferi delovanja, oslikavaju promišljeni socijalni angažman koji Slobodna zona gaji punih dvanaest godina.

Za svaki od takmičarskih programa, formiran je zaseban žiri, sastavljen od eminentnih filmskih erudita, direktora prijateljskih regionalnih filmskih festivala, istaknutih novinara i istoričara.

Odlukom žirija Međunarodne konkurencije filmske kritičarke Politike Dubravke Lakić, zagrebačkog producenta Olivera Sertića i reditelja i scenariste Sabolča Tolnaija, "zbog preciznog rediteljskog rukopisa, višeslojnog pristupa temi i posebne bliskosti sa protagonistima u izuzetnom vizuelnom tretmanu života u Severnoj Koreji - zemlji koju poznajemo uglavnom iz medija", nagrada za Najbolji film u Međunarodnoj selekciji dodeljena je dokumentarcu Pod suncem Vitalija Manskija. Kako Međunarodni žiri dalje ističe u obrazloženju svoje odluke, "ovaj film spaja upečatljive snolike filmske slike s kafkijanskim situacijama o kojima razmišljamo dugo nakon gledanja".

Regionalna selekcija, još jedno značajno buduće obeležje Slobodne Zone, uvrstila je ukupno 17 filmova koji kritički preispituju današnji trenutak na balkanskom prostoru, ali i teške, traumatične periode istorije kroz koje smo prošli i čije posledice još osećamo. Žiri ove kategorije, producentkinja dokumentarnog filma Al Jazeera Balkans Lejla Dedić, montažerka Jelena Maksimović i Vuk Perović urednik filmskog i serijskog programa na RTV Crna Gora, nagradu za Najbolji Regionalni film dodelili su filmu Kino otok Ivana Ramljaka, ocenivši ga kao “poetski dokumentarac preciznog rediteljskog izraza u kojem se prelamaju realni i fiktivni životi, dok se, istovremeno, sa publikom deli neograničena ljubav autora prema bioskopu i filmu.” Zbog "beskompromisnog pristupa koji nam pomaže da se suočavamo sa velikim pitanjima koje pred nas postavlja brutalna realnost ratnih okolnosti" žiri je odlučio da dodatno specijalno priznanje dodeli filmu Those Shocking Shaking Days, Selme Doborac.

Human Rights takmičarski program ocenjivali su novinarka nedeljnika Vreme Tamara Skrozza, Veton Nurkolari, umetnički direktor prizrenskog DokuFesta i hrvatski istoričar i pisac Dragan Markovina. Jednoglasnom odlukom žirija, nagrada Human Rights dodeljena je dugometražnom dokumentarnom ostvarenju Moj vlastiti rat, Lidije Zelović, koja je po rečima žirija, “uzimajući pojedinačni slučaj - slučaj Sarajeva, egzila i delimično rata na Kosovu, prikazala metaforu svih jugoslovenskih ratova. Prikazom svog "privatnog rata", koji nije bio lišen lične drame, posebno vidljive u razgovorima s članovima porodice, Zelović je dosegla jedan od vrhunaca filma, jasno ukazujući na potpunu dehumanizaciju čoveka”.

Srednjoškolski žiri, poklapanjem svog subjektivnog doživljaja filma sa kolektivnim senzibilitetom i impulsom Zonine publike svih generacija, Nagradu 14+ dodelio je filmu Džona Karnija, Sing Street. Žiri sastavljen od sedam mladih zaljubljenika u film, istakao je da se, “svako ko je na Slobodnoj Zoni, sam uči kako da gradi sopstvenu zonu slobode unutar koje će negovati vrednosti koje smatra ispravnima. Pored svog umeća sadržanog u posvećivanju pažnje detaljima, detaljne razrade likova i posebnog umetničkog izražaja kroz muziku i sliku, film Sing Street najviše korespondira sa onim što Slobodna zona suštinski predstavlja”. Srednjoškolski žiri ovogodišnje Zone, činili su Danilo Stanimirović, David Mađar, Stefan Stošić, Nemanja Čarapa, Maja Čubrilo, Danica Mladenović i Ana Stojmenović.

I ove godine, publika festivala glasala je za svoje favorite za Najbolji film. Ubedljivo najvećim brojem glasova, dokumentarni film Morgana Nevila, Yo-Yo Ma: Muzika stranaca, proglašen je za pobednika publike, ostvarenje koje prikazuje izvanrednu priču o renomiranoj multikulturalnoj muzičkoj trupi koju je osnovao legendarni violončelista Yo-Yo Ma.

Nakon svečanog zatvaranja, publika je premijerno pogledala film Borisa Miljkovića Fabrika šećera koji bolnim, ali optimističnim ogledalom sadašnjice, setom intimnih egipatskih priča iz jedne posebne zgrade, njenih stanara i beskućnika Kaira predstavlja privatnu istoriju jedne zemlje koje više nema. Istovremeno, film predstavlja i omnibus koja na neobičan način povezuje Tita, Nasera, mladog kralja Petra II Karađorđevića, nekadašnje ambasadore SFRJ i raspad Jugoslavije, sa jednom malenom ulicom i ljudima koji su je obeležili.

Dvanaesti Filmski festival Slobodna Zona podržali su Ministarstvo kulture i informisanja, Rekonstrukcija Ženski fond, Francuski institut u Srbiji i Sekretarijat za kulturu Grada Beograda.

Vidimo se sledeće godine ponovo u Slobodnoj Zoni!